Bwindi

Na Mgahinga zijn we doorgereden naar Bwindi National Park, waar we vlakbij in een eco lodge zitten. Dit resort overtrof al onze verwachtingen, want het was bijna net zo luxe als dat in Ruaha was. We werden verwelkomd met sap en thee en koffie en kregen 's avonds een driegangen-diner. We hadden gezien ons budget helemaal niet gerekend op dit soort luxe, maar onze gids stond erop dat er goed voor ons gezorgd werd. Helemaal goed! Hij voelde zich ook al helemaal verantwoordelijk voor het feit dat Mark een voedselvergiftiging heeft opgelopen tijdens zijn tour. 

Om de kosten van onze tour te besparen, heeft onze gids gekozen om met een zogenaamde 'saloon-car' te reizen, oftewel een Ugandese taxi. Alleen zijn deze auto's niet heel erg geschikt voor de meeste wegen in het zuiden, alleen tussen Kabale en Kisoro is een groot deel geasfalteerd, de rest van de wegen zijn zogenaamde rough roads die eigenlijk alleen met een 4x4 goed te berijden zijn, zeker in het regenseizoen. Maar goed, met een normale auto kom je er ook, al is het iets meer hobbelen en gaat het twee keer zo langzaam. Regelmatig schraapt de onderkant van onze auto lang alle rotsen, keien en gaten in de weg.

Onze luxe badkamer.
Zaterdag 22 januari zijn we een hike gaan doen naar een waterval in de buurt. Eigenlijk viel de grootte van de waterval een beetje tegen en de zwaarte van de hike ook. Het was een behoorlijk steil pad met ravijnen ernaast en gladde rotsen, modder, alles erop en eraan. Daarbij werd Yvonne bij het meest gevaarlijke klimstukje, al balancerend op een paar centimeter rots boven een ravijn, gestoken door een bij in haar hoofd, om de moeilijkheidsfactor nog maar even te vergroten.We moesten het maar zien als een voorproefje voor de gorillahike... Voor die test waren we in ieder geval geslaagd, maar het was een vrij grote inspanning voor een relatief kleine beloning qua schoonheid van de waterval.

Bwindi National Park, waar de gorilla's zich bevinden.

De waterval.

Verder was het onze gids er vooral om te doen om zijn ecotoerisme projecten te promoten. Hij is hier met vanalles bezig, is een resort aan het bouwen met uitzicht op Bwindi National park, hij traint en steunt lokale gidsen, kweekt konijnen als voedsel voor de lokale bevolking die geen vlees kunnen kopen, kweekt planten voor de mensen om te verbouwen en ga zo maar door. Leuk om te weten dat ons geld in ieder geval direkt naar de lokale bevolking gaat, maar dat zijn niet echt de dingen waarvoor we hier zijn. 

's Middags hadden we de keuze: of een bergbeklimming doen, die ruim 5 uur zou duren en waarschijnlijk weinig uitzicht op de omgeving zou bieden, omdat het mistig en regenachtig was. Als je de volgende dag fit en sterk moet zijn voor een gorillatrip is dat misschien geen handige keuze. Optie 2 was een hike naar een Batwa (pygmeeën) dorp, om te kunnen kijken hoe die mensen leven. Nou zijn we zoals altijd natuurlijk bijzonder cultureel ingesteld, maar we zouden 's avonds ook al een dansoptreden en entertainment door Batwa mensen krijgen. Daarbij wordt je nogal gepusht om vooral geld te doneren aan deze mensen, waar wij een wat dubbel gevoel bij hebben. Voor zover we begrepen hebben leven deze mensen zoveel mogelijk volgens de oude tradities, wat betekent dat ze nomaden zijn en in de bossen leven als jagers en verzamelaars. Maar, omdat de regering besloten heeft om een aantal gebieden nationaal park te maken, betekende dat dat de Batwa moesten verdwijnen uit dat gebied. Ze kregen geen geld om ergens anders een huis te bouwen en hadden geen recht meer op grond dat ze van hun voorouders geërfd hadden. Feitelijk zijn deze mensen dus zwervers geworden, die geen rechten hebben en als ze alsnog volgens hun oude tradities willen leven, zijn ze in feite illegaal bezig.

Nou zijn er een beetje twee opvattingen, waarbij de ene een grote voorstander is van deze mensen, en hun tradities en leefwijze in stand wil houden. Daarbij moeten ze gewild of ongewild deel uitmaken van het toerisme, wat ze geld oplevert om voort te kunnen bestaan. Volgens deze opvatting zijn deze mensen slachtoffer en moeten ze beschermd worden. Vooral omdat zij honderden jaren in vrede met hun omgeving, de dieren en de natuur hebben geleefd en niemand kwaad deden. Dit terwijl boeren die illegaal bossen hebben gekapt om er landbouwgrond van te maken, wel compensatie hebben gehad van de regering. 

De andere opvatting is ruwweg dat deze mensen gewoon een stelletje bedelaars zijn, die vaak alcoholist zijn, zich niet aan kunnen passen aan de huidige tijd en te lui zijn om te werken. Nou hebben wij het vermoeden dat in dat laatste minimaal wel een kern van waarheid zit, nog los van wat oorzaak of gevolg is. In principe was dat bij de Maori's in Nieuw Zeeland niet anders. Daarnaast zijn we niet zo'n fan van de toeristenentertainment met traditionele dansjes enzo. Deels omdat het vaak zo gemaakt en nep overkomt, maar ook omdat er voor ons weinig verschil zit tussen een klompendans van Urkse melkmeisjes, de regendans van een Indiaan of een Maleisische oorlogsdans. En feit is nu eenmaal dat deze mensen niet helemaal volgens hun oude tradities kunnen leven, omdat er geen bos voor ze is om in te wonen. Dus wat houden wij dan precies in stand met onze donaties? Bedoel, we kunnen allemaal wel blijven leven zoals in de middeleeuwen, maar wat schieten we daarmee op? Je kunt ook op andere manieren oude tradities in ere houden, zoals in een museum o.i.d. De scherpzinnige lezer onder ons zal begrepen hebben dat wij vriendelijk hebben bedankt voor optie 2 en gekozen hebben voor een middagje relaxen en energie sparen voor de gorillatrek.:-)

Overigens bleek het dansoptreden niet van Batwa mensen te zijn, maar van straat- en weeskinderen tussen de 10 en 18. Ze waren niet bijzonder bedeeld met zang-, dans- of acteertalent, er zat weinig coördinatie in de bewegingen en het ritme, er was geen werk gemaakt van aankleding en het geheel zag er nogal ongeorganiseerd en rommelig uit. Maar je kon wel zien dat de kinderen hun best deden en dat in ieder geval een aantal er lol in had. We waren een beetje een kaal publiek, met z'n tweeën, want de andere 4 blanken gingen gewoon naar hun kamer, wat wij dan weer niet vonden kunnen. 

's Avonds kwamen we in onze kamer nog een mooie, dikke spin tegen, die we kort na deze foto hebben neergespoten met onze "instant killing Doomspray". Nou ja, zo instant was dat niet, want hij had nog wel een flinke klap van een schoen nodig, voor we hem platgedrukt door de wc konden spoelen, dierenvrienden als we zijn :-D. 

Zondag 23 januari zijn we gorilla's gaan opsporen in Bwindi National Park. De groep die wij gingen zoeken heet Nshongi en bestaat uit 23 gorilla's, waarvan 2 silverbacks. Het waren eerst 34 gorilla's en 3 silverbacks, maar vorig jaar juni is de groep in tweeën gesplitst en afzonderlijk van elkaar verder gegaan. Ons oorspronkelijke schema van de tour was een beetje aangepast, omdat de groep die we eerst zouden gaan tracken nu heel ver weg was. Dat betekent dat je van 9 uur 's ochtends tot 3, 4 of zelfs 6 uur 's middags aan het klimmen bent om de gorilla's te vinden. Dan redt je het ook niet meer om voor het donker terug te zijn. Daarbij waren er ook een aantal andere toeristen, die doorgeschoven waren naar een andere dag, waardoor wij ook een paar dagen later moesten gaan. Uiteindelijk heeft onze gids toen gekozen voor de dichtsbijzijnde groep, waarvoor je dus niet zo belachelijk veel hoeft te hiken. We hebben uiteindelijk een uurtje heen gelopen en iets meer dan een half uur terug. Het was wel een vrij lastige hike, omdat we op de heenweg helemaal af moesten dalen in het dal (en dat is steil en rotsachtig met losse steentjes). Gelukkig hadden we hartstikke goed weer, want als het net geregend heeft of net regent, dan is dat pad helemaal geen doen. Terug betekende dat een flinke klim, maar we hebben het gehaald. 

Onze groep bestond uit ons en twee Zuid Afrikaanse meisjes, dus dat was een prettig klein groepje. Er mogen 8 toeristen in totaal per groep gorilla's per dag bij de gorilla's, maar onze groep zat dus niet vol. Verder mag je een uur bij de gorilla's zijn, niet langer, om het risico op gedragsveranderingen of ziektes bij de gorilla's zo minimaal mogelijk te houden. 

We hadden van tevoren begrepen dat er strenge regels zijn voor als je bij de gorilla's bent, zoals dat je ze niet direkt in de ogen mag kijken, niet wijzen, minimaal 7 meter afstand houden. Dus we waren wel heel verrast dat het allemaal zo gemoedelijk bleek en de regels helemaal niet zo strikt waren. We zijn veel dichterbij geweest dan 7 meter. We hebben ook echt dwars door de jungle geploegd, achter de gorilla's aan als ze weer verder trokken. Op een gegeven moment waren we volledig omsingeld door gorilla's, maar ze trokken zich niet veel van ons aan. Ze leken op een gegeven moment wel genoeg van ons te hebben en dan trokken ze verder de jungle in, maar ze lieten geen duidelijke tekenen horen of zien van irritatie. 

Verder zijn we daar in de jungle volledig opgegeten door vliegjes, mieren en andere insecten, die je ook veel terugziet op de foto's. Het zat vol met brandnetels en aangezien je je soms toch ergens aan moet vastgrijpen om niet van de berg te glijden, zit je daar ook mee onder. Maar het was toch een erg bijzondere ervaring, om zo dicht bij deze mooie dieren te zijn, waar er nog maar zo weinig in het wild van zijn op de wereld. Ze zijn alleen in Bwindi en in de Virungas te vinden, waarbij de Virungas verspreid zijn over Rwanda, Congo en Uganda.

Het is alleen wel jammer dat het zo belachelijk duur is gemaakt om gorilla's te gaan tracken. Wij hebben nu 550 dollar per persoon betaald; 500 voor de permit op zich en 50 voor het tourbureau die alle permits tot eind februari heeft opgekocht. Daarvan gaat maar 20 procent naar het behoud van de gorilla's, de rest steekt de regering in hun zak. Vanaf juli dit jaar wordt de prijs van een permit zelfs 700 dollar. Ze zeggen dat dat is, omdat ze zo min mogelijk mensen bij de gorilla's willen hebben, om ze beter te kunnen beschermen tegen uitsterven. Maar uiteindelijk is het gewoon een geldkwestie, want ze weten dat mensen toch wel betalen. Want als ze echt de gorilla's wilden beschermen hadden ze ook gewoon een aantal groepen kunnen sluiten voor toerisme. Maar goed, wij hebben een officieel certificaat gekregen en zijn een bijzondere ervaring rijker. De foto's spreken wel voor zich. 

Een indruk van hoe dichtbij we waren.

Silverback.